Το Nomadic Murals της Μάρως Φασουλή επαναπροσδιορίζει παραδοσιακές πρακτικές και τρόπους ανάγνωσης. Αντιπαραθέτοντας νήμα, ξύλο, και τμήματα υφαντών του περασμένου αιώνα, προτείνει μια σύγχρονη σύνθεση υφαντών συνόλων, διάσπαρτα τοποθετημένα σε μήκος πενήντα μέτρων.
Το συνολικό έργο της εικαστικού αφορά στην αρχιτεκτονική και σε κτιριακές δομές, την υφαντική και την παράδοση, τη λαογραφία και τις αφηγήσεις. Τόποι και τεχνοτροπίες συνυπήρχαν πάντα στην πρακτική της Φασουλή, ωστόσο αυτό που χαρακτηρίζει το έργο της είναι η αποδόμηση και η επαναπροσδιορισμός της παράδοσης. Τα «υφαντά» της, οι μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις της, σκόπιμα μοιάζουν ημιτελή. Από τη στιγμή που ολοκλήρωσε έναν ιδιοσυγκρασιακό κατάλογο με τους κανόνες της παραδοσιακής υφαντικής, η καλλιτέχνιδα ανακατασκευάζει δομές ακολουθώντας επιλεκτικές γραμμές και αγνοώντας απαγορεύσεις που η ίδια θεωρεί «αυτοτιμωρητικές», κυρίως για τις υφάντρες. Για ποιο λόγο; Τα έργα της δεν υπακούουν, πλέον, σε συμμετρικές και σχεδιαστικές αρχές, ούτε σε προσχέδια, και δε φοβούνται να εξερευνήσουν επέκεινα των αυστηρών, τυποποιημένων και ασφυκτικών όριων της παραδοσιακής υφαντικής. Η έμφαση στην αποσύνθεση και τη διαφάνεια, το τολμηρό χρωματολόγιο , η μεγάλη κλίμακα, οι ασυμμετρίες, ο αυτοσχεδιασμός και η ελευθερία κινήσεων, συνθέτουν ένα εντελώς προσωπικό λεξιλόγιο και έναν «χάρτη» δημιουργίας. Παρόλο που αποκλίνει συνειδητά από τη δουλειά της παραδοσιακής υφάντρας, η πρακτική της Φασουλή παραμένει ενσώματη, με το σώμα να χρησιμοποιείται ως μονάδα και εργαλείο μέτρησης.
Το επιβλητικό Nomadic Murals, από νήμα και ξύλο, αποτελεί μια τοποειδική (site-specific) εικαστική εγκατάσταση, κατασκευασμένη αποκλειστικά για το συγκεκριμένο χώρο. Το έργο – η μεγαλύτερη υφαντική σύνθεση που έχει δημιουργήσει η καλλιτέχνιδα μέχρι σήμερα – αποτελείται από σειρά διάσπαρτων τμημάτων τα οποία δημιουργούν ένα άτυπο κολλάζ – ενίοτε θυμίζουν ακόμα και γκράφιτι ή street art – εισάγοντας πυκνότητες και σημεία στίξης στο χώρο. Σε ορισμένα σημεία τα τμήματα συνδέονται μεταξύ τους με νήμα, σε άλλα όχι, ως σύνολο όμως δημιουργούν μια ιδιότυπη αφήγηση, ένα σπονδυλωτό έργο ή μια παράφραση αυτού που εννοούσε ο Λε Κορμπυζιέ με τον όρο «νομαδικές τοιχογραφίες» αναφερόμενος στους τοιχοτάπητες (tapisserie). Ακολουθώντας την ιδιαιτερότητα του χώρου, η καλλιτέχνιδα αφηγείται μια ολοκληρωμένη ιστορία με πρόλογο, κυρίως μέρος και επίλογο, προτείνοντας μια ασυνήθιστη εμπειρία οριζόντιας ανάγνωσης εν κινήσει, με την αίσθηση της αφής αλλά και την ταχύτητα ανάγνωσης του εκάστοτε επισκέπτη να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ολοκλήρωση του έργου κάθε φορά.
Με αναφορές στην παραδοσιακή πρακτική της υφαντικής της Κρήτης και κατ’ επέκταση και σε παραδοσιακά έμφυλες αξίες, στις οποίες η καλλιτέχνιδα εστιάζει συχνά, δημιουργεί ένα έργο αναπόφευκτα συνυφασμένο με τις έννοιες της προστασίας, της ζεστασιάς και της φροντίδας. Άλλωστε, η πρακτική της ύφανσης, άρρηκτα συνδεδεμένη με το γυναικείο ρόλο, ήταν από πάντα φροντιστική, με το υφαντό συχνά να παίρνει το ρόλο ενός προστατευτικού τείχους.
Με το Nomadic Murals, η Μάρω Φασουλή δημιουργεί μια μνημειακή υφαντική σύνθεση πενήντα μέτρων από αλληλεξαρτόμενα μέρη τα οποία υφαίνουν ένα ανοικτό σύστημα νοημάτων που διαρκώς ανατροφοδοτείται, όπως άλλωστε και η ίδια η παράδοση.
Φωτογραφίες Λουκιανός Αρναουτάκης
