Webinar με τον Carlos Segovia
Δευτέρα 14 Απριλίου 2025, 19.00-20.30
Πατήστε εδώ για να κάνετε εγγραφή
Το τέταρτο από μια σειρά πέντε διαδικτυακών, ανοικτών συναντήσεων με θέμα τις Οικολογίες της Φροντίδας, σε διοργάνωση του Ιδρύματος Γ&Α Μαμιδάκη, στο πλαίσιο του προγράμματος Care Ecologies, με τη συγχρηματοδότηση του Creative Europe. Περισσότερες πληροφορίες για το Care Ecologies εδώ.
ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΝΙΜΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ: Η ΝΕΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗ ΣΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ;
Είναι ο ανιμισμός και ο μετα-ανθρωπισμός συναφή πεδία; Απαιτούν και τα δύο μια επίπεδη οντολογία; Μοιράζονται το ίδιο πνεύμα, το ίδιο πάθος για εγκάρσιες συνδέσεις; Ή μήπως η αφομοίωσή τους θολώνει μια διάκριση που θα έπρεπε να επανεξεταστεί; Οι σημειώσεις του Hölderlin για την τραγωδία—με τη διάκριση που κάνουν ανάμεσα σε δύο βαθμούς «οικειότητας» απέναντι στη «φύση»—μπορεί να μας βοηθήσουν να ανακτήσουμε το νόημα και τον σκοπό αυτών των ερωτημάτων, όπως και η διάκριση που εισάγει ο Davi Kopenawa (σαμάνος των Yanomami) ανάμεσα στο «δάσος» και την «εικόνα» του. «Έχουμε χάσει και τα δύο», δηλώνει.
Κι άλλες φωνές προστίθενται σε αυτή τη συνομιλία: του Πλάτωνα, του Blanchot, του Derrida, του Guattari… Ο Πλάτων, στον βαθμό που απορρίπτει τόσο το Έν όσο και το Πολλαπλό ως εύλογα σημεία εκκίνησης για να ξετυλίξει τη ρευστότητα του είναι. Ο Blanchot, καθώς φέρνει στην επιφάνεια την αμφισημία που ενυπάρχει στην ανθρώπινη κατάσταση. Και οι Derrida και Guattari, με τις απόπειρές τους να καταστήσουν ιριδίζουσες—αντί να διαγράψουν—τις έννοιες του «ανθρώπινου» και του «μη-ανθρώπινου». Όλοι τους μοιάζουν να αντιλαμβάνονται πως η πραγματικότητα είναι κάτι περισσότερο από ένα και κάτι λιγότερο από δύο—μια αρχή που βρίσκεται στον πυρήνα της ανιμιστικής ποιητικής. Μιας ποιητικής των κατωφλιών, μιας ποιητικής που αμφισβητεί τις κυρίαρχες διακρίσεις ανάμεσα στη Ζωή και το Άζωο (καθώς η ποίηση, από τη φύση της, είναι οριακή).
Η φροντίδα, από αυτή την άποψη, είναι η τέχνη του να διατηρείς ζωντανό ό,τι διαφορετικά θα διασκορπιζόταν, θα έσβηνε ή θα καθίστατο αδιάφορο. Και έτσι, μπορεί να ιδωθεί και ως μια ανιμιστική πρακτική.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στην αρχική ερώτηση: ο μεταανθρωπισμός—είτε είναι σκοτεινός (speculative realism), είτε διασυνδετικός (actor–network theory και new materialism), είτε αισθητικός είτε πολιτικός—βασίζεται σε διαφορετικές αρχές. Επιδιώκει να αποδομήσει ή να αναδιαμορφώσει εκείνο που ο ανιμισμός προσπαθεί να επαναμαγέψει, ακόμα κι αν υπάρχει μια πολιτική του ανιμισμού και ο ανιμισμός δεν είναι ξένος προς τη γοητεία του λυκόφωτος. Επιπλέον, ενώ ο μεταανθρωπισμός προσπαθεί είτε να αποσυνδέσει το Πραγματικό από το Συμβολικό (à la Lovecraft) είτε να ανασυνθέσει τους δεσμούς τους (κατά Σπινόζα), ο ανιμισμός επαναφέρει στη ζωή το Φαντασιακό (του οποίου η φαντασίωση είναι μια παραμόρφωση) με έναν τρόπο που θυμίζει τον Rilke.
Με αυτόν τον τρόπο, ο ανιμισμός έχει τη δύναμη να ωθήσει (προς τα εμπρός; προς τα πλάγια;) τη σύγχρονη οικολογική σκέψη πέρα από τον επιστημονικό (βιολογικό) λόγο και πέρα από μια ηθική που βασίζεται στη λογική και την ανταπόκριση—μια ηθική της οποίας οι αδυναμίες είναι εμφανείς (οι άνθρωποι γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν, αλλά δεν κάνουν τίποτα). Η πρώιμη ελληνική σκέψη (όπως την επανερμηνεύει η Clémence Ramnoux), η ανθρωπολογία (μέσα από την εθνογραφία της Barbara Glowczewski για τους Warlpiri και του Pierre Clastres για τους Ache) και οι εικαστικές και παραστατικές τέχνες (από τις τοιχογραφίες του Fra Angelico έως τους ιθαγενικούς πίνακες του Jaider Esbell, από τον χορό butoh της Yoko Ashikawa έως τις εγκαταστάσεις της Mariko Mori) θα μας καθοδηγήσουν και θα μας βοηθήσουν να ανιχνεύσουμε τις προεκτάσεις αυτού του ερωτήματος.
Είμαστε, λοιπόν (επιστρέφοντας στην έννοια του κατωφλιού), στο κατώφλι της επόμενης μεγάλης αλλαγής στην οικολογική σκέψης;
Κάρλος Α. Σεγκόβια: Ισπανός φιλόσοφος γεννημένος στη Βρετανία, που ζει στο Βερολίνο και εστιάζει σε ζητήματα ενδεχομενικότητας και νοησιμότητας μέσα από μια μετα-μηδενιστική προοπτική. Διετέλεσε αναπληρωτής καθηγητής φιλοσοφίας και θρησκευτικών σπουδών στο St. Louis University Missouri (2013-2024) και λέκτορας ηθικής στο Loyola University Maryland (2013-2017). Επιπλέον, υπήρξε επισκέπτης καθηγητής στο University of Aarhus (2018) και στο Free University of Brussels (2019), καθώς και προσκεκλημένος ομιλητής (2018-2025) σε σημαντικά ερευνητικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα, όπως το European Research Council στη Γάνδη, το Collège International de Philosophie, η École Normale Supérieure, το University College London (UCL), το Bauhaus-Universität Weimar, το Catholic University of Milan, το Waseda University Tokyo, το Ryukoku University Kyoto, το European University at St Petersburg, το Parrhesia Berlin Philosophy School και το University of Lilongwe, μεταξύ άλλων.
Ανάμεσα στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται τα Dionysus and Apollo after Nihilism: Rethinking the Earth–World Divide (με τη Sofya Shaikut, Brill, 2023), Guattari Beyond Deleuze: Ontology and Modal Philosophy in Guattari’s Major Writings (Palgrave Macmillan, 2024), Félix Guattari and the Ancients: Theatrical Dialogues in Early Philosophy (με τον Gary Genosko, προσεχώς από τις εκδόσεις Bloomsbury, 2025) και Nietzsche’s Pre-Dionysian Apollo and the Limits of Contemporary Thought (προσεχώς από τις εκδόσεις Peter Lang, 2025).
Διαδικτυακό event σε οργάνωση Ιδρύματος Γ&Α Μαμιδάκη στο πλαίσιο του Care Ecologies, ένα συνεργατικό πρότζεκτ, συγχρηματοδοτούμενο από το Creative Europe. Με τους Ίδρυμα Γ&Α Μαμιδάκη, Idensitat, What, How & for Whom / WHW, State of Concept Athens και το Κέντρο Νέων Μέσων και Φεμινιστικών Πρακτικών στο Δημόσιο Χώρο.
