Residency Programme 1st edition, Οκτώβρης 2022
Φροντίδα: Οικονομίες Ευδαιμονίας
Το πρώτο residency program του Ιδρύματος, που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 15-22 Οκτώβρη 2022, στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης, ήταν ένα εντατικό residency διάρκειας μιας εβδομάδας με σκοπό την προώθηση της δημιουργικής αλληλεπίδρασης μεταξύ επαγγελματιών του πολιτισμού. Εννέα fellows από τους τομείς των εικαστικών τεχνών, της επιμέλειας, της συγγραφής, της έρευνας, της πολιτιστικής παραγωγής και της γραφιστικής, παρουσίασαν τη δουλειά τους και πως αυτή αγγίζει τη θεματική Φροντίδα/Ευδαιμονία, και εξερεύνησαν πιθανούς τρόπους επαναπροσδιορισμού του όρου “φροντίδα” με απώτερο σκοπό έναν πιο φροντισμένο κόσμο. Το residency διαμορφώθηκε γύρω από συζητήσεις και εργαστήρια που οργανώθηκαν από προσκεκλημένους ομιλητές κατά τη διάρκεια των οποίων οι συμμετέχοντες συζήτησαν για κρίσιμα τρέχοντα θέματα όπως η κρίση της κοινωνικής και υγειονομικής περίθαλψης και φροντίδας στην Ελλάδα και το εξωτερικό, η σταδιακή συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, η προσφυγική κρίση, η πανδημία, η περιβαλλοντική κρίση, καθώς και τα δευτερογενή τραύματα των φροντιστών, η έλλειψη φροντίδας (τους) και το «care washing».
Ο Αντρέας Χατζιδάκης παρουσίασε και ηγήθηκε μιας συζήτησης γύρο από το «Μανιφέστο της Φροντίδας», ένα πρόσφατο έργο της Κολεκτίβας της Φροντίδας της οποίας είναι μέλος, και μαζί με την συνεργάτιδά του Χαρά Κούκη παρουσίασαν εμπειρικές μελέτες (case studies) για την κοινωνική οργάνωση της φροντίδας στην Ελλάδα μέσα και από ευρύτερες διεπιστημονικές προσεγγίσεις. Η καλλιτέχνιδα, ερευνήτρια και performer Joulia Strauss μίλησε για τον Αθηναϊκό Οικοφεμινισμό και την δράση της αυτοοργανωμένης σχολής «Avtonomi Akadimia», ενώ έφερε στο τραπέζι και την έννοια της αυτόχθονης Ευρώπης ως πολιτικό όραμα καλής ζωής, ευδαιμονία, buen vivir, sumak kawsay ή yumo gaj lij, μια ζωή σε συντροφιά με την Γαία (Gaia). O ακαδημαϊκός και μεταφραστής Steven Corcoran, βασισμένος στην κεντρική ιδέα του εργαστηρίου του ότι ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας της εκπαίδευσης είναι απαραίτητος για τις πρακτικές της φροντίδας, παρουσίασε το έργο δύο φιλοσόφων – Jacques Rancière και Ivan Illich – και τις ριζοσπαστικές απόψεις τους για το πως μπορούμε να ξανασυλλάβουμε την τέχνη της μάθησης με πιο αυτόνομο τρόπο. Η φροντίδα, άλλωστε, περιλαμβάνει απαραιτήτως την εστίαση της ικανότητάς μας να παρακολουθούμε και να ακούμε τους άλλους και τον κόσμο μας, και την ικανότητά μας να μεταφράσουμε αυτό που συμβαίνει ή που επικοινωνούμε. Ο αρχιτέκτονας Οδυσσέας Σγουρός συζήτησε την κοινωνική φροντίδα μέσα από προσωπικές περιπτωσιολογικές μελέτες και αρχιτεκτονικά έργα των οποίων είχε ηγηθεί ο ίδιος στην τοπική κοινωνία του Αγίου Νικολάου. Την τελευταία μέρα, ο εικαστικός και συγγραφέας Αλέξανδρος Ψυχούλης πρόσφερε μια βιωματική εμπειρία φροντίδας, μέσα από την παράδοση της τσιπουροποσίας. Μέσα από μια εντυπωσιακή, γαστρονομική, επιδραστική περφόρμανς δημιούργησε μια συμποσιακή συνθήκη, μια εμπειρία στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η λεκτική επικοινωνία. Μια τελετή μοιράσματος και ένα πεδίο συμπόνιας, όπου ο ένας περιποιείται τον άλλον, προκειμένου να οδηγήσει τον καθένα σε μια πολυπόθητη υπερβατική εμπειρία, σε μια κατάσταση συλλογικής ολότητας, συντονισμού, ενότητας και τη γλυκιά ψευδαίσθηση ότι η ζωή είναι εξαιρετικά απλή.
Διαβάστε ΕΔΩ την έκδοση Φροντίδα: Οικονομίες Ευδαιμονίας.
Fellows: Νικόλας Βαμβουκλής, Αριάνα Καλλιγά, Φοίβος Οικονομίδης, Ελένη Ρήγα, Γεωργία Σαγρή, Μαριάννα Στεφανίτση, Ντίνα Τζιόρα, Μαΐτα Χατζηιωαννίδου, Χρήστος Χρυσανθόπουλος
Τα εργαστήρια πραγματοποίησαν οι: Αντρέας Χατζιδάκης, Χαρά Κούκη, Joulia Strauss, Steven Corcoran, Οδυσσέας Σγουρός και Αλέξανδρος Ψυχούλης
Φωτογραφίες Λουκιανός Αρναουτάκης & Μαρία Χουλάκη
